Ethereum Nedir?
İçindekiler
Ethereum’u, önce kendi web sitesinde yazılan tanımlarıyla ele alalım.
Ethereum internetteki yeni çağın başlangıcı:
para ile ödeme yapabileceğimiz;
kullanıcıların özel verilerinin tutulduğu, verilerinizin çalınmayacağı ve kullanılmayacağı uygulamaların olduğu;
herkesin açık finansal sisteme erişebileceği;
açık erişim altyapısıyla kişiler veya şirketler tarafından kontrol edilemeyen tarafsız ve merkezsiz bir ağ!
Ethereum, 2015’de Rus-Kanadalı yazar ve programcı Vitalik Buterin tarafından kuruldu. 19 yaşındaki Vitalik, bu yeni ağı kurarken hedefi internet dünyasından aracıları kaldırmaktı. White paper yayınlandıktan sonra projeye Dr.Gavin Wood ve Joseph Lubin de katılmıştı.
İlk kez Bitcoin’i babasından duyan Vitalik, 2013’te Bitcoin içerisine kod yazabilme özelliğini öneriyor. Önerisi karşılık bulmayınca, blokzincir üzerinde içinde kod yazılımı yapılabilen , akıllı sözleşmeler uygulanabilen bir kripto para teklif etti. Sadece 2 sene sonra, 2015’te ortaya çıkan Ethereum 100 milyar dolar piyasa değeri kazanarak Bitcoin’den sonra en büyük platform oldu.
Vitalik Buterin hakkında daha kapsamlı "Kimdir Vitalik Buterin?" isimli yazımızdan okuyabilirsiniz.
Ethereum, her şeyden önce, bir merkezsiz, yani bir kişi veya kurum tarafından kontrol edilemeyen bir sistemdir.
Merkezsiz sistemi anlamak için önce kısaca merkezi sistemin ne doluğunu anlatalım. Bugün bizim özel ve finansal bilgilerimiz, şifrelerimiz başka insanların bilgisayarlarında- Amazon, Facebook veya Google gibi şirketlerin bulut sunucularında toplanmakta. Çevrim içi yapılan tüm hizmetler, ticaret ve işletmeler bir merkezi yapıya bağlanmakta. Bu sistem yüz yıllarca kullanıldı, güven problemleri yaşansa dahi kullanılmaya devam edildi. Merkezi demek, sistemin tek bir merkezden kontrol edilmesidir bu hem de tek bir başarısızlık noktası anlamına geliyor. Sistem bir noktadan kontrol edildiği için, herhangi bir elektrik kesintisi veya korsan saldırısı sonucunda tüm sistem mahvolabilir. Diğer yandan, çevrim içi hizmet veren sunucular kullanıcıların kişisel bilgilerini talep ederler. Bu bilgiler her zaman onların sunucusunda depolanır. Bilgileriniz sunuculardan çalınabilir, şirketin kendisi veya kötü niyetli şirket çalışanları tarafından kullanılabilir.
Avrupa Dijital Hakları’nın kurucularından Andy Müller-Maguhn’un da dediği gibi:
“Senin hakkında senin bildiğinden fazlasını biliyorlar.”
Ethereum ise açık kaynaklı ve kullanıcıların içerisinde merkezsiz uygulamalar (decentralized applications) yaratmalarına, geliştirmelerine olanak sağlayan herkese açık blockchain tabanlı bir yazılım platformudur. Merkezi sistemlerin aksine, merkezsiz ağda tüm veriler bir noktada değil, dünyanın farklı yerlerinden olan kişilerin bilgisayarında toplanır. Bu sistem sayesinde, bir bilgisayarın zarar görmesi sistem için sorun teşkil etmez.
Ethereum’un kısaltmasına ETH, para birimine ether, ether’in en küçük birimine ise "wei" denir. Ethereum, kendi internet tarayıcısı, ödeme sistemiyle bütün bir ağdır. Bu yüzden kurucuları Bitcoin’i "Birinci Nesil Blockchain", Ethereum’u ise “İkinci nesil Blockchain” olarak tanımlıyor. Daha detaylı bilgi için iki sistem arasındaki farktan bahsettiğimiz diğer yazımızı okuyabilirsiniz.